 |
Uwaga! Niniejsze opracowanie stanowi jedynie materiały uzupełniające do szkoleń prowadzonych przez wykwalifikowanych instruktorów. Nie jest to podręcznik do samodzielnej nauki. Nieumiejętne stosowanie zawartych tu technik może stanowić zagrożenie dla Waszego życia lub zdrowia. |
We wszystkich przyrządach zjazdowych wpięcie ich do uprzęży realizujemy za pomocą karabinka którego zamek zwrócony jest w naszym kierunku i otwiera się do góry. Zwykle zamek stanowi najsłabszą część karabinka i w ten sposób redukujemy jego kontakt ze skałą i chronimy go przed uszkodzeniami oraz przypadkowym otwarciem. Ponadto w przypadku ruchów poziomych i bezpośredniego kontaktu ze skałą nie dochodzi do odkręcania nakrętki zabezpieczającej zamek.
Do wszystkich przyrządów ósemkopodobnych (ósemka klasyczna i podwójna, Pirana, Oka) stosujemy karabinek typu HMS z blokadą zakręcaną zamka. Nie stosujemy karabinków z blokadą automatyczną typu triact, twist-lock i podobnych z uwagi na utrudnione otwieranie ich i wypinanie liny w sytuacjach awaryjnych w wodzie. Jest to zwykle niewykonalne przy użyciu jednej ręki.
W przypadku Hydrobota najkorzystniej zastosować karabinek asymetrycznych (D-kształtnych) z blokadą zamka (może być automatyczna). Karabinek ten otwieramy praktycznie tylko w chwili wpięcia przyrządu do uprzęży i potem blokujemy na stałe. Późniejsze operacje wpinania liny nie wymagają już otwierania karabinka.
W zależności od rodzaju przyrządu oraz rodzaju, średnicy i stanu liny każdy zjazd będzie wymagał dostosowania konfiguracji przyrządów i sposobu wpięcia liny w nie dla uzyskania właściwej siły hamowania. Wpływ na to mają także inne czynniki – stan „namoczenia” liny, długość zjazdu (czyli waga wiszącej pod nami liny), nastromienie zjazdu, masa osoby zjeżdżającej i dodatkowe obciążenie z którym zjeżdżamy. Spore znaczenie ma także przebieg liny – czy wisi ona swobodnie czy znajduje się w nurcie. Przy zjazdach gdzie lina znajduje się w silnym nurcie na długich odcinkach lepkość wody powoduje iż czasami możemy mieć problem nawet z samodzielnym wspięciem liny w przyrząd.
Generalną zasadą jaką się kierujemy, to by na początku zjazdu siła potrzebna do kontrolowania prędkości zjazdu była minimalna.
Spis treści
Ósemka klasyczna z linią podwójną
Podwójna ósemka na podwójnej linie
Ósemka klasyczna
|
1. Ósemkę transportujemy wpiętą do punktu centralnego uprzęży za duże ucho. |
2. Linę wplatamy w ósemkę bez wypinania jej z karabinka. Zapobiega to jej przypadkowej utracie. |
|
3. Linę wplatamy w ósemkę zgodnie z ilustracją |
4. Dopiero po wpleceniu liny wypinamy ósemkę obracając ją o 180st wokół osi poziomej. Zapobiega to utracie przyrządu przy przypadkowym jego upuszczeniu |
|
5. Lina z ósemki ma wychodzić w naszym kierunku |
6. Linę wpinamy dodatkowo w karabinek (vertaco). Zakręcamy karabinek. |
Blokowanie
|
1. Blokowanie – przepięcie liny przez karabinek (vertaco) umożliwia łatwiejsze jej zablokowanie. |
2. Linę oplatamy wokół górnego ucha ósemki. W przypadku czynnego obciążenia liny (np. w swobodnym zawisie) może wymagać to użycia siły. |
|
3. Powyższa konfiguracja to pół-blokada. Działa pod warunkiem czynnego obciążania liny. |
4. Dla pełnej blokady przeplatamy pętlę z liny przez karabinek. |
|
5. Powstałą pętlę oplatamy przez górne ucho ósemki. |
6. Ta konfiguracja jest praktyczna w przypadku cieńszych lin i przyrządów w standardowych wielkościach. |
|
7. Alternatywną metodą pełnego zablokowania liny jest zastosowania węzła flagowego. |
8. Węzeł flagowy najprościej zawiązać na karabinku. |
|
9. Węzeł zawsze wiążemy na nieruchomym ramieniu karabinka, nigdy na zamku. |
10. Powstałą pętlę wpinamy lonżem lub wolnym karabinkiem do ósemki bądź liny nad nią. |
Ósemka klasyczna z linią podwójną
 |
1. W przypadku zjazdów z użyciem lin o standardowych grubościach wpinamy je wg schematu jak na zdjęciu – ósemka wpięta za małe ucho, lina przełożona rzez duże ucho i wpiętą bezpośrednio do karabinka, drugi karabinek HMS jako dodatkowy hamulec. |
Blokowanie
|
1. Zablokowanie układu następuje przez przeciągnięcie liny wychodzącej z karabinka hamującego poprzez światło pierwszego HMSa w który wpięta jest ósemka |
2. i zawiązanie węzła flagowego wokół jego nieruchomego ramienia. |
 |
3. Powstałą w ten sposób pętle zabezpieczamy poprzez jej wpięcie przy użyciu lonża lub dodatkowego karabinka w linę nad ósemką. |
Petzl Pirana
|
1. Pirana wpięta w konfiguracji praworęcznej |
2. Pirana wpięta w konfiguracji leworęcznej |
 3. Najwolniejsza konfiguracja (największa siła hamowania) – linę oplatamy wokół obydwu hamulców |
4. Siłę hamowania możemy stopniowo zmniejszać poprzez przeplecenie liny wokół jednego z dwóch dolnych hamulców |
|
5. Wszystkie konfiguracje (zdjęcia 3-5) musimy oczywiście założyć w przed rozpoczęciem zjazdu w chwili wplecenia liny w przyrząd. |
6. Konfiguracja wpięcia liny w najszybszym układzie (najmniejsza siła hamowania) |
|
7. W przypadku bardzo cienkich lin, zjazdu z dużym dodatkowym obciążeniem bądź zjazdów w mocnym przepływie we wszystkich początkowych konfiguracjach (3-6) możemy doraźnie zwiększyć siłę hamowania w przyrządzie oplatając linę dodatkowo o dolny i górny punkt hamujący. W standardowych warunkach konfiguracja jest jednak nieprzydatna (zbyt duża siła hamowania) i traktować ją należy jedynie jako technikę awaryjną. |
Blokowanie
|
1. Blokowanie Pirany zaczynamy o oplecenia liny o dolny hamulec |
2. Linę oplatamy wokół górnego ucha Pirany. W przypadku czynnego obciążenia liny (np. w swobodnym zawisie) może wymagać to użycia siły. |
|
3. Powyższa konfiguracja to pół-blokada. Działa pod warunkiem czynnego obciążania liny. |
4. Dla pełnej blokady przeplatamy pętlę z liny przez karabinek. |
|
5. Powstałą pętlę oplatamy przez górne ucho ósemki. |
6. Ta konfiguracja jest praktyczna w przypadku cieńszych lin (średnice 9mm i mniej) |
|
7. Alternatywną metodą pełnego zablokowania liny w Piranii jest oplecenie liny za obydwa hamulce – dolny i górny |
8. Następnie wiążemy węzeł flagowy. |
|
9. Powstałą pętlę wpinamy lonżem lub wolnym karabinkiem do liny nad Piraną |
Pirana z liną podwójną
 |
1. W przypadku zjazdów na linach podwójnych konfiguracje wpięcia liny są analogiczne jak przy linie pojedynczej. Przy standardowych linach w praktyce stosujemy zazwyczaj jedynie najszybszą konfigurację. |
Blokowanie
|
1. Blokowanie Pirany przy linie podwójnej zaczynamy podobnie jak przy linie pojedynczej – w pierwszej kolejności oplatamy obydwie żyły o dolny hamulec. |
2. Następnie oplatamy liny o górny hamulec |
|
3. Przewlekamy liny przez światło karabinka |
4. Na nieruchomym ramieniu karabinka wiążemy węzeł flagowy |
|
5. Powstałą pętlę dopinamy lonżem lub wolnym karabinkiem do liny nad przyrządem zjazdowym. |
Kong OKA
|
1. OKA wpięta w konfiguracji leworęcznej |
2. OKA wpięta w konfiguracji praworęcznej |
|
3. Najwolniejsza konfiguracja wpięcia liny (duża siła hamowania) – linę oplatamy o dolny hamulec. Konfiguracji tej musimy dokonać przed obciążeniem liny i rozpoczęciem zjazdu. |
4. Szybsza konfiguracja – mniejsza siła hamowania |
|
5. Dodatkowy stopień hamowania możliwy do uzyskania w trakcie zjazdu. |
Blokowanie
|
1. Blokowanie – metoda zalecana przy użyciu lin o większych średnicach lub bardziej sztywnych. |
2. Następnie przekładamy linę przez światło karabinka |
|
3. Powstałą pętlą oplatamy po raz kolejny o przyrząd |
4. W pełni zablokowany przyrząd |
|
5. Blokowanie – metoda stosowana przy użyciu cieńszych i elastycznych lin. |
6. Linę po dwukrotnym opleceniu wokół przyrządu przekładamy przez światło przyrządu |
|
7. Powstałą pętle ponownie oplatamy wokół przyrządu. |
Kong Hydrobot
|
1. Przy zjeździe na linie pojedynczej w konfiguracji prawo ręcznej wykorzystujemy lewy slot przyrządu. |
2. Siłę hamowania możemy dodatkowo zwiększyć przeplatając linę jak na zdjęciu. Konfiguracja ta niestety jest mało stabilna, lina łatwo wyskakuje przechodząc do konfiguracji ze zdjęcia 1. |
|
3. W przypadku zjazdów na cienkich linach lub przy dużych obciążeniach do dodatkowego hamowania możemy linę przepiąć przez karabinek (vertaco). Konfiguracja ta niestety skręca linę. |
Blokowanie
|
1. Blokowanie rozpoczynamy od zahamowania liny |
2. poprzez oplecenie liny wokół przyrządu |
|
3. linę przeplatamy przez światło karabinka |
4. wiążemy węzeł flagowy wokół nieruchomego ramienia karabinka |
|
5. Powstałą pętlę dopinamy lonżem lub wolnym karabinkiem do liny nad przyrządem zjazdowym |
Hydrobot na podwójnej linie
|
1. Podstawowa konfiguracja |
2. konfiguracja o większej sile hamowania |
Blokowanie
|
1. Blokowanie rozpoczynamy od zahamowania lin |
2. poprzez oplecenie lin wokół przyrządu |
|
3.obydwie liny przeplatamy przez światło karabinka |
4. wiążemy węzeł flagowy wokół nieruchomego ramienia karabinka |
|
5. Powstałe pętle dopinamy lonżem lub wolnym karabinkiem do liny nad przyrządem zjazdowym. |
Podwójna ósemka
|
1. Ósemkę transportujemy wpiętą do uprzęży za małe ucho. |
2. Linę wplatamy w ósemkę bez wypinania jej z karabinka. Zapobiega to jej przypadkowej utracie. |
|
3. Linę oplatamy za mniejsze ucho ósemki |
4. Dopiero po wpleceniu liny wypinamy ósemkę obracając ją o 180st wokół osi poziomej. Zapobiega to utracie przyrządu przy przypadkowym jego upuszczeniu |
|
5. Lina z ósemki ma wychodzić w naszym kierunku |
6. Linę wpinamy dodatkowo w karabinek (vertaco). Zakręcamy karabinek. |
Blokowanie
|
1.Blokowanie rozpoczynamy od oplecenia wokół górnego ucha ósemki. W odróżnieniu od ósemki klasycznej nie musimy używać tu siły, bo nie ma konieczności by lina wskoczyła do środka. |
2. Dla pełnej blokady przeplatamy pętlę z liny przez światło karabinka |
|
3. Powstałą pętlę oplatamy wokół górnego ucha ósemki |
Podwójna ósemka na podwójnej linie
 |
1. W przypadku zjazdów z użyciem lin o standardowych grubościach wpinamy je wg schematu jak na zdjęciu – ósemka wpięta za małe ucho, lina przez duże ucho wpiętą bezpośrednio do karabinka, drugi karabinek HMS jako dodatkowy hamulec. |
Blokowanie
|
1. Blokowanie rozpoczynamy od przeplecenia lin nad górnym uchem ósemki |
2. Następnie obydwie żyły przeplatamy przez światło karabinka |
|
3. Powstałe pętle ponownie oplatamy wokół górnego ucha ósemki |
4. Konfiguracja w pełnej blokadzie |
|
5. Alternatywną metodą do zastosowania w przypadku cienkich lin jest przeplecenie obydwu żył przez duże ucho ósemki |
6. Następnie oplecenie wokół górnego ucha ósemki. |
Techniki improwizowane
W przypadku utraty przyrządu zjazdowego możemy do zjazdu możemy użyć karabinka HMS na którym zaplatamy półwyblinkę. Z uwagi na tendencję do silnego skręcania liny technikę tą traktujemy jedynie jako awaryjną.
W przypadku bardzo cienkich lin o średnicach 6-8mm, kiedy siła hamowania półwyblinki będzie zbyt mała, zalecamy stosowanie podwójnej półwyblinki. Jej siła hamowania jest kilkukrotnie większa, a dodatkowo eliminujemy wadę półwyblinki – nie skręca liny.
Obydwa węzły blokujemy węzłem flagowym zabezpieczanym kluczką, bądź karabinkiem.
Półwyblinka
|
1. Przy wplataniu węzła w karabinek HMS staramy się, by wchodząca do węzła lina była po przeciwnej stronie zamka. |
2. Poprzez podniesienie liny zwiększamy siłę hamowania. |
Blokowanie
|
1. Blokowanie półwyblinki realizujemy węzłem flagowym |
2. Powstałą pętlę musimy zabezpieczyć. |
|
3. Zabezpieczenie realizujemy spinając pętlę z liną powyżej flagowego za pomocą lonża lub dodatkowego karabinka. |
4. Alternatywą jest zawiązanie kluczki na linie powyżej flagowego. |
Podwójna półwyblinka
|
1. Przy wplataniu węzła w karabinek HMS staramy się, by wchodząca do węzła lina była po przeciwnej stronie zamka |
2. Prawidłowe ułożenie węzła w karabinku HMS. |
Blokowanie
|
1. Blokowanie podwójnej półwyblinki realizujemy węzłem flagowym. |
2. Powstałą pętlę musimy zabezpieczyć. |
|
3. Zabezpieczenie realizujemy spinając pętlę z liną powyżej flagowego, za pomocą lonża lub dodatkowego karabinka. |
4. Alternatywą jest zawiązanie kluczki na linie powyżej flagowego. |
Dodatkowy karabinek hamujący
W przypadku kiedy zjeżdżamy na szybkich linach (cienkich lub śliskich), z dużym obciążeniem lub w dużych przepływach, konfiguracje standardowe mogą oferować zbyt niską siłę hamowania. Możemy wtedy posiłkować się użyciem dodatkowego karabinka hamującego. Najlepiej do tego celu zastosować standardowy karabinek bez blokady. Karabinek zwykle dopinamy przed zjazdem w taśmę łącznika udowego uprzęży poniżej przyrządu zjazdowego, tak aby wpięta do niego lina przełamywała się na nim powodując dodatkowe tarcie.
Ponieważ nie wszystkie uprzęże oferują możliwość wpięcia dodatkowego hamulca w okolicę łącznika udowo-biodrowego, alternatywnie możemy zastosować karabinek owalny wpięty bezpośrednio w taśmę udową.
W przypadku długich zjazdów na początku zwykle ciężar wiszącej pod przyrządem liny jest spory, przyrząd zjazdowy wpinamy zwykle w konfiguracji „na szybko” i mimo to do kontroli prędkości potrzebujemy niewielkich sił. Im niżej jednak będziemy, tym ta siła będzie stopniowo rosnąć, a w pewnym momencie może osiągnąć relatywnie spore wartości – wtedy możemy ponownie zredukować je poprzez dopięcie dodatkowego hamulca.
Autoasekuracja
o tym przeczytasz w osobnym artykule – Autoasekuracja podczas zjazdu
