Sygnalizacja dźwiękowa w kanionach

Warunki które często panują w kanionach – szum wody i półzamknięte przestrzenie – powodują iż komunikacja werbalna pomiędzy członkami zespołu jest najczęściej nieskuteczna. Pionowe kaskady i woda ogranicza często także komunikację wzrokową. Dlatego też jedyną z najbardziej niezawodnych metod jest komunikacja dźwiękowa przy użyciu gwizdków.

Zalecamy stosowanie gwizdków bezkulkowych. W praktyce najlepiej sprawdzają się dwa modele firmy Fox40 – Classic i Pearl. Są stosunkowo małe, częstotliwość dźwięku jest wysoka, przy natężeniu 100-110 dB.

Gwizdek mocujemy najlepiej elastycznie do kasku. Osoby praworęczne montują gwizdek tak, aby był łatwo dostępny lewą ręką, osoby leworęczne – odwrotnie. W ten sposób w trakcie zjazdu ręka wiodąca obsługuje linę w przyrządzie zjazdowym, a drugą możemy bezproblemowo sięgnąć do gwizdka.

Komunikacji dźwiękowej używamy zwykle do podczas poręczowania i zjazdów, oraz w sytuacjach niebezpiecznych – sygnał wezwania pomocy SOS.

Najczęściej stosowanym sygnałem przez każdego ze zjeżdżających na linie jest komunikat WOLNA – oznacza zakończenie zjazdu, opuszczenie danego odcinka linowego i zwolnienie go dla kolejnego zjeżdżającego.

Pozostałe komunikaty to zwykle komunikacja pomiędzy osobą poręczującą odcinek, a współpracującym z nim operatorem pozostającym na stanowisku.

Komunikat OPUSZCZAJ to polecenie wypuszczania liny ze stanowiska. Jego ponowienie sygnalizuje potrzebę zwiększenia prędkości wydawania liny.

Komunikat STOP oznacza zaprzestanie działań – w przypadku poręczowania – wydawania liny, bądź jej skracania. Komunikat ten może stosować także każdy zjeżdżający, kiedy lina wydawana jest ze stanowiska by uniknąć punktowego tarcia, a zjeżdżający pokonuje na przykład odciąg.

Komunikat WYBIERZ LINĘ to informacja do operatora stanowiska o potrzebie skrócenia liny, kiedy ta jest za długa i na przykład jej koniec pozostaje w wodzie na dole kaskady.

Ponieważ w kanionie mogą w tym samym czasie działać inne zespoły, bądź w naszym zespole zjeżdża jednocześnie kilka osób, to wzajemne sygnały mogą być mylące. Dlatego też komunikację gwizdkami ograniczamy do niezbędnego minimum – staramy się jej nie stosować, kiedy mamy np. kontakt wzrokowy.

W Europie używane są dwa systemy sygnałów dźwiękowych – francuski i włoski. Obydwa systemy różnią się znaczeniem dwóch i trzech sygnałów. Różnice powstały na skutek różnic ilości sylab w słowie „Wolna” – „Li-be-ra” w języku włoskim i „Li-bre” w francuskim.

ilość dźwięków sygnalizacja FRANCUSKA sygnalizacja WŁOSKA
stop
– –  lina wolna opuszczaj
– – – opuszczaj lina wolna
– – – – [brak sygnału] wybierz linę
– – – – – – SOS

W naszej polskiej praktyce zalecana jest znajomość obydwu systemów. Podczas działań prowadzonych za granicą, a zwłaszcza w kontakcie z zespołami innych narodowości, bezwzględnie należy ustalić w jaki sposób będziemy się komunikowali.

Wszystkie sygnały przekazywane w czasie działań technicznych, muszą być czytelne i powinny wyeliminować możliwość wystąpienia jakichkolwiek nieporozumień. Poszczególne gwizdki oddzielamy wyraźnym odstępem (nawet 1 sekunda). Gwiżdżąc zbyt szybko sygnały będą się zlewać, a w przypadku ewentualnego echa, będą zupełnie nieczytelne dla odbiorcy. Mylna interpretacja przekazywanych kodów oraz chaos komunikacyjny, pojawiający się w trakcie czynności związanych z poręczowaniem oraz w sytuacjach krytycznych, może stanowić poważne zagrożenie i w konsekwencji doprowadzić do wypadku.