Skale i trudności

Aktualnie najczęściej stosowana skala trudności zawiera 3 składowe:

  • V (vertical) – trudności pionowych, wycenianych w 7 stopniach (1 najłatwiejszy, 7 najtrudniejszy),
  • A (aquatique) – trudności wodnych, wycenianych w 7 stopniach,
  • stopnia ryzyka i czasu akcji, wycenianych w 6 stopniach w cyfrach rzymskich I-VI; skala ta jest otwarta od góry.

Przykładowe oznaczenia: v3a1 III, v3v5 II, v3a4 V, itd.

Opis trudności pionowych i wodnych

STOPIEŃ TRUDNOŚCI V  –  TRUDNOŚCI PIONOWE A  –  TRUDNOŚCI WODNE

1

BARDZO ŁATWO

Brak miejsc do zjeżdżania na linie;

w normalnych warunkach lina w ogóle nie jest potrzebna.

Brak miejsc o trudnościach wspinaczkowych.

Najczęściej brak wody lub woda bardzo spokojna.

Odcinki do przepłynięcia tylko jako opcjonalne przejścia.

2

ŁATWO

Proste, łatwo dostępne miejsca zjazdowe;

max. długość zjazdu 10 m.

Łatwe i nieeksponowane miejsca wspinaczkowe.

Do przepłynięcia odcinki o długości max. do 10 m w spokojnej wodzie.

Łatwe skoki z wysokości max. do 3 m.

Łatwe tobogany po łagodnie pochyłej powierzchni.

3

ŚREDNIO TRUDO

Trudności pionowe z nieznacznym przepływem wody.

Proste, łatwo dostępne, niezależne od siebie miejsca zjazdowe; max. długość zjazdu 30 m. Stanowiska zjazdowe wygodne dla grupy osób.

Potrzebne proste poręczowanie.

Techniczne przejścia wymagające ostrożności, wymagana dobra technika poruszania się w terenie śliskim, niestabilnym, nierównym oraz w przepływającej wodzie.

Nieeksponowane miejsca wspinaczkowe o trudnościach max. 3c, w których ewentualnie wymagane będzie użycie liny.

Do przepłynięcia odcinki o długości max. do 30 m w spokojnej wodzie.

Przejścia w wodzie o nieznacznym nurcie.

Łatwe skoki z wysokości od 3 do 5 m.

Długie tobogany po średnio pochyłej powierzchni.

4

CAŁKIEM TRUDNO

Trudności pionowe z nieznacznym lub średnim przepływem wody, której napór może powodować problemy z utrzymaniem równowagi i ewentualnym zatrzymaniem się i zablokowaniem liny.

Trudno dostępne miejsca zjazdowe; długości zjazdów
powyżej 30 m.

Zjazdy z wygodnymi stanowiskami pośrednimi.

Potrzebna znajomość technik zapobiegających tarciu liny.

Potrzebne skomplikowane poręczowanie, przebiegi zjazdów lub miejsce lądowania niewidoczne ze stanowisk zjazdowych, lądowanie w głębokiej wodzie.

Miejsca wspinaczkowe eksponowane i wymagające o trudnościach max. 4c lub A0; i/lub wymagane zastosowanie asekuracji.

Dłuższe pobyty w wodzie, podczas których traci się dużo ciepła i energii.

Średni nurt.

Łatwe skoki z wysokości od 5 do 8 m.

Trudne skoki z trudnościami na wybiciu lub lądowaniu,
z wysokości max. do 5 m.

Szerokie syfony o długości i/lub głębokości max. 1 m.

Bardzo długie albo bardzo strome tobogany.

 

5

TRUDNO

 

Trudności pionowe ze średnim lub silnym przepływem wody trudne do pokonania; wymagane umiejętności właściwego wyboru toru zjazdu oraz absolutne opanowanie utrzymania równowagi.

Pośrednie stanowiska zjazdowe trudne i wymagające.

Podczas zjazdu pokonywanie trudności wodnych (misy wodne).

Zjazdy po śliskich powierzchniach lub z przeszkodami.

Wypięcie się z liny zjazdowej w trudnych warunkach (w pozycji pływającej).

Miejsca wspinaczkowe eksponowane i wymagające o trudnościach max. 5c lub A1.

Dłuższe przebywanie w wodzie, bardzo wychładzające.

Poruszanie się w całkiem silnym nurcie; problemy z wpłynięciem
i z wypłynięciem z silnego nurtu oraz z pokonaniem uderzającej wody.

Problemy z białą wodą (odwoje, wiry, fale, podmycia, cofki),
które mogą nas przytrzymać/ które mogą nas uwięzić.

Łatwe skoki z wysokości od 8 do 10 m.

Trudne skoki z trudnościami na wybiciu lub lądowaniu,
z wysokości od 5 do 8 m.

Szerokie syfony o długości i/lub głębokości max. 2 m.

6

BARDZO TRUDNO
I WYMAGAJĄCO

 

Trudności pionowe z silnym lub bardzo silnym przepływem wody.

Długie wodospady.

Trudne do pokonania stanowiska zjazdowe; wymagane umiejętności właściwego wyboru toru zjazdu oraz absolutne opanowanie utrzymania równowagi.

Zakładanie stanowisk w trudnych miejscach z wykorzystaniem naturalnych punktów (np. zaklinowane bloki skalne itp.).

Trudno dostępne stanowiska zjazdowe (potrzebne skomplikowane poręczowanie).

Zjazdy po bardzo śliskich powierzchniach lub po bardzo niestabilnych/ lub zjazdy bardzo niestabilne.

Lądowanie w bardzo turbulentnych miejscach.

Miejsca wspinaczkowe eksponowane i  wymagające o trudnościach max. 6a lub A2.

Poruszanie się w silnym nurcie; problemy z wpłynięciem
i z wypłynięciem z silnego nurtu oraz z pokonaniem uderzającej wody.Duże problemy z białą wodą (odwoje, wiry, fale, pomycia, cofki, które mogą nas przytrzymać na dłużej.Łatwe skoki z wysokości od 10 do 14 m.

Trudne skoki z trudnościami na wybiciu lub lądowaniu,
z wysokości od 8 do 10 m.

Szerokie syfony o długości i/lub głębokości max. 3 m.

Techniczne wymagające syfony z ewentualnym nurtem
o długości max. 1 m.

7

SKRAJNIE/EKSTREMALNIE TRUDNO I BARDZO WYMAGAJĄCO

 

Trudności pionowe z silnym lub ekstremalnie silnym przepływem wody.

Bardzo długie wodospady.

Bardzo trudne dostępne stanowiska zjazdowe; wymagane umiejętności dokładnego wyboru toru zjazdu, perfekcyjnego zaporęczowania oraz absolutne opanowanie utrzymania równowagi.

Podczas zjazdów na linie bardzo ograniczone pole widzenia; dużo przeszkód.

Zjazdy i lądowanie w miejscach wyjątkowo turbulentnych.

Potrzebne umiejętności kontroli oddechu; miejsca do przenurkowania.

Eksponowane miejsca wspinaczkowe o trudnościach większych niż 6a lub A2.

Poruszanie się w silnym nurcie; ekstremalnie duże problemy
z wpłynięciem i z wypłynięciem z silnego nurtu
oraz z pokonaniem uderzającej wody.Bardzo duże problemy z białą wodą (odwoje, wiry, fale, pomycia, cofki), które mogą nas przytrzymać na dłużej.Łatwe skoki z wysokości max. do 14 m.

Trudne skoki z trudnościami na wybiciu lub lądowaniu,
z wysokości powyżej 10 m.

Szerokie syfony o długości i/lub głębokości max. 3 m.

Techniczne wymagające syfony z nurtem,
o długości powyżej 1 m.

(na podst. Bianci L. & Schenone R. 2010. Canyoning. Nel Distretto Turistico Dei Laghi Monti E Valli. 112p)

 

Ogólna ocena ryzyka i czasu akcji:
wysiłek fizyczny, całkowity czas trwania (dojście, zejście i powrót), bezpieczne miejsca w kanionie (poza wodą), bezpieczne drogi ucieczki z kanionu.

STOPIEŃ
CAŁKOWITY CZAS TRWANIA BEZPIECZNE MIEJSCA BEZPIECZNE DROGA UCIECZKI
I < 2 h zawsze i wszędzie możliwa wszędzie
II 2 -4 h < 15 min < 30 min
III 4 – 8 h < 30 min < 1 h
IV 8h – 1 dzień < 1 h < 2 h
V 1 – 2 dni < 2 h < 4 h
VI > 2 dni > 2 h > 4 h

(na podst. Nizzola A. & Nizzola L. 2010 Eldorado Ticino. The Best collection of canyons in south Switzerland; 416p)